ބާލިޣުވުން

ބާލިޣުވުން

ބާލިޣުވު(puberty)މަކީ އެންމެ ތިލަ ބަހުން ބުނާނަމަ ބޮޑުވުމެވެ. ދިވެހި ބަހުގެ ރަދީފުގައި ވާގޮތުން ބާލިޣުވުމަކީ "ފިރިހެން ކުއްޖާ ނުވަ އަހަރު ފުރުމަށްފަހު ނިދީގައި ނުވަތަ އެހެން ވެސް ހާލެއްގައި މަނިބޭރުވުން"، ނުވަތަ " އަންހެން ކުއްޖާއަށް ނުވަ އަހަރު ފުރުމަށްފަހު ޙައިޟުވުން" މިއެވެ.

ބާލިޣުވުމަކީ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑުގައި ހޯރމޯންގެ މިންވަރަށް އަންނަ ބަދަލާ ގުޅިގެން ކުރިމަތިވާ ކަމެކެވެ. ފިރިހެންކުދިންނާ އަންހެންކުދިންނަށް ބާލިޣުވާ އުމުރު ތަފާތުވުމަކީ ވެދާނެ ގޮތެކެވެ. ބާލިޣުވާ އުމުރު ބަރޯސާވަނީ ކުއްޖާގެ ޖިންސު، ކެއުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ކާނާ، އަދި ހަށިގަނޑުގައި ހުންނަ ވިރާސީބަހާ ގެ މައްޗަށެވެ. އެހެންކަމުން އަންހެންކުދިންނާ ފިރިހެންކުދިން ބާލިޣުވާ އުމުރު ތަފާތުވުމަކީ ވެދާނެ ގޮތެކެވެ.

އަންހެންކުދިން ބާލިޣުވުން

އަންހެން ކުދިން ބާލިޣުވިކަން އެނގޭނެ ގޮތަކީ ޙައިޟުވުމެވެ. ނުވަތަ މައްސަރު ކަންތައް ޖެހުމެވެ. ބާލިޣުވުމުން އަންހެނާގެ ނަސްލު އުފައްދާ ނިޒާމްގައި ހިމެނޭ ގުނަވަންތައް ފުރާ ފުރިހަމަވެއެވެ. އަންހެން ވަންތަ ސިފަތައް އަންހެނާގެ ހަށިގަނޑުން ފާޅުވާން ފަށާނެ އެވެ. އާންމު ގޮތެއްގައި އަންހެން ކުދިން ބާލިޣުވަނީ އުމުރުން 14-12 އަހަރާ ދެމެދުގައެވެ. ނަމަވެސް ތަންކޮޅެއް ޞިއްޙަތު ރަގަޅުކޮށް ތިބޭކުދިން އެއަށްވުރެ ކުރިން (އުމުރުން 9 އަހަރުގައި) ބާލިޣުވުމަކީ ވެދާނެ ގޮތެކެވެ. މިއީ ދަރިމައިވުމުގެ ގާބިލިއްޔަތު އަންހެނުންނަށް ލިބެން ފަށާ އުމުރު ވެސް މެއެވެ. ބާލިޣުވުމަށްފަހު މައްސަރު ކަންތައް ގަވާޢިދުން ޖެހެމުންދާނެ އެވެ.

ސިކުނޑީގައި ޕިޓޫއިޓަރީ ގްލޭންޑުން ދޫކުރާ ގޯނަޑަޓްރޮޕިން ހޯރމޯން ތައް ކަމުގައިވާ ފޮލިކަލް ސްޓިމިއުލޭޓިން ހޯރމޯން އަދި ލޫޓީނައިޒިންގ ހޯރމޯން ގެ ސަބަބުން އަންހެނާގެ ނަސްލު އުފައްދާ ނިޒާމްގައި ހިމެނޭ ބިސް އުފައްދާ ތަން ހީވާގިވެ، މުރާލިވެ އެތަނުގެ މަސައްކަތްތައް ހިންގަން ފަށާނެ އެވެ. އެގޮތުން ބިސް އުފައްދާ ތަނުން "އެސްޓްރަޖަން"(estrogen) ހޯރމޯން އުފައްދަން ފަށާނެ އެވެ. މިކަމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ވަކި އުސޫލަކުން ކޮންމެ މަހަކު އެއްފަހަރު މައްސަރު ކަންތައް ޖެހެމުންދާނެ އެވެ.

އަންހެންކުދިން ބާލިޣުވުމުން ހަށިގަނޑަށް އަންނަ ބަދަލުތައް

ބާލިޣުވުމަކީ ޖިސްމާނީގޮތުންނާ ނަފްސާނީ ގޮތުން ތަފާތު ބަދަލުތައް ގެނުވާނެ ކަމެކެވެ. އެގޮތުން އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ތެރޭގައި:-

·         ރަހިމު، ބިސްދަތުރުކުރާ ހޮޅި، އަދި ބިސް އުފައްދާ ތަން ހެދިބޮޑުވެ ފުރިހަމަވުން

·         ކޮންމެ މަހަކު ބިސް އުފައްދާ ތަނުން ބިސް ދޫކޮށް، މައްސަރު ކަންތައް ޖެހުން

·         އުރަމަތި ހެދި ބޮޑުވެ ފުރިހަމަވެ، އޭގެ ސައިޒުން ބޮޑުވާން ފެށުން

·         ކުރިމަތި ފަރާތާ ކިހިލިފަތް ދޮށުގައި އިސްތަށި ފަޅަން ފެށުން

·         ޅިނދު ބޮޑުވެ ސައިޒުން ފުޅާވުން

·         އުރަމައްޗާ، ބުޑުގައި ސަރުބީ ޖެހުން

·         އިސްކޮޅުން ދިގުވުން

·         ކުރިމަތި ފަރާތުން ހުދުކުލައިގެ ސާފު ދިޔައެއް އަންނަން ފެށުން

ފިރިހެންކުދިން ބާލިޣުވުން

ފިރިހެން ކުދިން ބާލިޣުވިކަން އެނގޭނެ ގޮތަކީ ކުރިމަތި ފަރާތުން މަނިބޭރުވުމެވެ. އާންމު ގޮތެއްގައި ފިރިހެން ކުދިން ބާލިޣުވަނީ އުމުރުން 14-10 އަހަރާ ދެމެދުގައެވެ. ނަމަވެސް މިއަށްވުރެ އަވަހަށް (9އަހަރުގައި) ބާލިޣުވުމަކީ ވެސް ވެދާނެ ގޮތެކެވެ. ބާލިޣުވުމުން ސިކުނޑީގައިވާ ޕިޓޫއިޓަރީ ގްލޭންޑުން ލޫޓީނައިޒިންގ ހޯރމޯން އުފައްދައި ދޫކުރެއެވެ. މިހޯރމޯން އަކީ އޮށުގައި މަނި އުފައްދައިދޭ ހޮޅި ތަކުގެ ދެމެދުގައި ހުންނަ "ލީޑިގް ސެލް"(leydig cell) ތަކުން ފިރިހެނާގެ ޖިންސީ ހޯރމޯން "ޓެސްޓޮސްޓަރޯން"(testosterone) އުފެއްދުމަށް ބާރުއަޅާ ހޯރމޯން އެކެވެ. ފިރިހެނުންގެ ހަށިގަނޑުގައި ފިރިހެން ވަންތަ ސިފަތައް ފާޅުވުމަށް އެހީތެރިވެދޭ ހޯރމޯން އަކީ މިއީ އެވެ.  

ފިރިހެންކުދިން ބާލިޣުވުމުން ހަށިގަނޑަށް އަންނަ ބަދަލުތައް

ބާލިޣުވުމަކީ ޖިސްމާނީގޮތުންނާ ނަފްސާނީ ގޮތުން ތަފާތު ބަދަލުތައް ގެނުވާނެ ކަމެކެވެ. އެގޮތުން އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ތެރޭގައި:-

·         ކަށިތަކާ މަސްތައް ހެދިބޮޑުވެ، އިސްކޮޅާ ބަރުދަން އިތުރުވާން ފެށުން

·         ބައިމަތި ފުޅާވުން

·         ލަގޮނޑި ބޮޑުވެ، އަޑުފެޅުން

·         މޫނުމަތި، ކިހިލިފަތްދޮށް، މޭމަތި، ބަނޑު، އަދި ކުރިމަތި ފަރާތުގައި އިސްތަށިފެޅުން

·         ޒަކަރު، އުރަވަޅި، އޮށް، އަދި ޕްރޮސްޓޭޓް ގްލޭންޑް ހެދިބޮޑުވެ ފުރިހަމަވުން

·         މަނި އުފައްދާ ހޮޅިތައް ހެދިބޮޑުވެ، މަނި އުފައްދަން ފެށުން

·         ރޭގަނޑު ނިދީގައި އިހުތިލާމުވުން (މަނިބޭރުވުން)

·         ހަންބޯވެ،ތެޔޮވެ، ދާހިއްލަން ފެށުން

ނޯޓް : މިއީ މަޢުލޫމާތު ފެތުރުމުގެ ނިޔަތުގައި ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެކެވެ.

މައުލޫމާތު :

Anne Waugh, A. G. (2009). Ross and Wilson ANATOMY and PHYSIOLOGY in Health and illness. Galasgow: CHURCHIL, LIVINGSTONE.